Onlangs kwam de vallei van de Oude Kale in het nieuws omdat het gebied in het kader van de Blue deal een betere bescherming zal krijgen. De Blue deal is een plan van de Vlaamse Regering om de strijd tegen de droogte structureel aan te pakken. 

De Oude Kale en de Poekebeek vormen op sommige plaatsen nog een kronkelende parel in het zuiden van het Meetjesland en met enige zin voor overdrijving heb ik de titel "De Amazone van het Meetjesland" bedacht. 

In de Middeleeuwen vormden de Poekebeek, De Kale en de Zuidlede een zijrivier van de Durme. In dit artikel zal ik mij beperken tot de Poekebeek en de Oude Kale. 

De Poekebeek en de Oude Kale vormden één rivier tot het Schipdonkkanaal ( Afleidingskanaal van de Leie 1846-1860) ze heeft in 2 verdeeld. Gelukkig zijn er delen van de oorspronkelijke rivier tot op de dag van vandaag bewaard gebleven. Tussen Merendree en Vinderhoute treft men de Oude Kale nog in zijn oorspronkelijke bedding, alsook de Poekebeek ten noorden van het Kasteel van Poeke. 

Een natuurlijk riviersysteem heeft een zomer - en een winterbedding. Bij hevige regenval in de winter treedt de rivier buiten haar oevers en in normale omstandigheden krijgt het water de tijd om te infiltreren om zo de grondwaterlagen terug te voeden. Het zijn vooral de meersen die de natuurrijkdom of de biodiversiteit van de riviervallei bepalen. 

Na hevige regenval treedt de Poekebeek nog buiten haar oevers, maar meestal wordt het water terug snel afgevoerd naar het Schipdonkkanaal. 

In functie van de Blue deal en van de biodiversiteit zou het een grote meerwaarde zijn mocht men terug de winterbedding in ere herstellen en het water gedurende een langere periode vasthouden in de winter van de Poekebeek en de Oude Kale. In de Amazone van het Meetjesland wil ik terug baltsende watersnippen en kwartelkoningen, klepperende ooievaars, dobberende zomertalingen, geel - en purpergekleurde velden van dotterbloemen en koekoeksbloemen, spelende otters enz....  

De meersen onder water na hevige regenval. 

Overstroomde meersen van de Poekebeek.

Na hevige regenval treedt de Poekebeek gedurende enkele dagen buiten haar oevers. 

De Oude Kale tussen Merendree en Vinderhoute.

De Oude Kale op een winterse ochtend in maart. 

Plots werd het winter, eindelijk. Na een zeer natte en zachte januarimaand kwam opeens the beast of the east. De koudegolf begon met sneeuw gevolgd door enkele ijsdagen. 

Ik dacht dat het 9 jaar geleden was dat men nog eens kon schaatsen op de meeste kreken in het Meetjesland. Door de gure oostenwind waren de meeste kreken pas op woensdagnacht voor het eerst dichtgevroren terwijl het al 4 nachten stevig aan het vriezen was. 

Als natuurfotograaf was het een intense week, goed ingepakt heb ik uren gesleten in schuilhutten afgewisseld met landschapsfotografie. 

Toen het duidelijk werd dat er een koudegolf op komst was ben ik intensiever gaan voederen in mijn tuin. Naast de klassieke vogels zoals holenduiven, houtduiven, kool - en pimpelmezen, vinken, ringmussen, roodborst, merels, putters, grote bonte specht en buizerd zater er ook opvallend veel rietgorzen. 

Verder was ik vooral actief nabij de kreken. Door de koude en waarschijnlijk door de sneeuw in Nederland konden we genieten van grote goepen smienten, Nederland is het overwinteringsgebied bij uitstek voor deze eend. De smient of fluiteend broedt in Scandinaviê en Siberië. Meestal zijn er ongeveer een 200 smienten elke winter aanwezig in de omgeving van Sint-Laureins. Deze week zijn er wel 1500 smienten geteld. Ze overnachten op enkele wakken in de kreken om overdag te foerageren op grasland. Regelmatig vlogen ze in groepen terug naar het water om te drinken. Vanop de eerste rij was ik getuige van dit waar spektakel. 

Niet alleen smienten maar ook ganzen zijn algemeen in de Meetjeslandse polders. Naast de grauwe - en kolganzen treffen we ook nijlganzen. Deze exoot kon ik deze week op een besneeuwd grasland fotograferen. 

De historische graslanden hebben een belangrijke natuurwaarde en zijn bij uitstek het terrein van de weidevogels. Na de zeer natte periode stonden die graslanden nog gedeeltelijk onder water. Als gevolg hiervan kunnen er mooie structuren onstaan die zeer dankbaar zijn in functie van landschapsfotografie. 

Lang leve de winter. 

Rietgors in mijn tuin.

Schaatsplezier op de Oostpolderkreek.

Een wak met smienten in het ochtendgloren.

Opvliegende smienten om te gaan drinken op de kreek. 

OSmienten verlaten het wak om terug voedsel te zoeken. 

Nijlganzen in de sneeuw.

Historisch grasland in Sint-Margriete.

Elk jaar in november komen de distelvinken mijn tuin opfleuren. Ik schrijf wel opfleuren want ze zijn exotisch mooi, een rood masker, zwarte vleugels met een gele band. Inderdaad de distelvinken of putters zijn getooid in de kleuren van de Belgische vlag. Dit is de reden waarom deze mooie vogels zeer populair zijn als kooivogel. 

Putters of distelvinken profiteren vooral van ruigtehoekjes met distels, paardebloemen of teunisbloemen want ze zijn vooral afhankelijk van de zaden van deze planten. In de winter zijn ze verlekkerd op de zaden van de kaardebol. Wanneer men enkele hoeken in uw tuin ongemoeid laat, maak je ook kans deze mooie vogel te verwelkomen in uw tuin. De jongen worden gevoed met insecten omdat ze eiwitten nodig hebben voor de groei. 

Deze vogels zijn bezig met een opmars, tijdens de laatste tuinvogeltelling van Natuurpunt komt de putter in 5% van de tuinen voor, in 2004 was dit minder dan 0,5%. 

Elk jaar eind oktober kijk ik uit naar de eerste distelvinken in mijn tuin. Achteraan in de tuin groeien heel wat kaardebollen en dit is waarom ze jaarlijks mijn tuin bezoeken. Ik hoop ze ook ooit te verwelkomen als broedvogel. Mijn tuin bestaat min of meer uit een schraal grasland afgewisseld met ruigere stukken. Ook staan enkele fruitbomen in de tuin. Door het beheer evolueert mijn tuin langzaam in positieve zin, en zeker als je vogels als een distelvink jaarlijks kan waarnemen geeft dit toch een zekere voldoening.

Deze foto zat al enkele weken te spoken in mijn hoofd en eindelijk heb ik ongeveer de foto kunnen maken dat ik voor ogen had. 

Mijn beste wensen aan iedereen, en meer dan ooit een goede gezondheid. 

Het thema van de Meetjeslandkalender 2021 is water. Door de opwarming van het klimaat worden we ook in het Meetjesland geconfronteerd met droogte en met overvloedige regenval op korte tijd. Water wordt steeds belangrijker, daarom heeft Natuurpunt en Partners en mezelf voor het thema water gekozen in de brede zin van het woord. Natuurgebieden zijn een belangrijke klimaatbuffer, bij hevige regenval beschermen ze dikwijls lager gelegen dorpen tegen overstromingen. Een praktijkvoorbeeld in het Meetjesland zijn de waterbekkens die zijn aangelegd in het Maldegemveld langs de Ede. Op die manier wordt Kleit tegen wateroverlast beschermd. De kalender bestaat uit een mix van foto's, landschappen, planten en vogels genomen in het Meetjesland.

Door de Corona perikelen werd de verkoop dit najaar bemoeilijkt, maar aangezien de niet essentiele winkels terug geopend zijn mag ook de kalender terug verkocht worden. Op de site van Natuurpunt en Partners Meetjesland zijn de verkooppunten te zien, ga naar www.npmeetjesland.be en doorklikken op Meetjeslandkalender. De kalender is via de site ook online te koop. Ook kan je me steeds contacteren betreft vragen of verkoop over de kalender,

mijn mail adres is Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

De kalender is te koop aan 10€ , een deel van het bedrag gaat naar de Meetjeslandse natuur. Dus koop een kalender en steun onze natuur. 

Graag publiceer ik hier enkele foto's die in de kalender afgebeeld zijn.

Het maldegemveld in de winter, door de ondiepe kleilaag staat het gebied meestal onder water in de winter en lente. 

De ronde zonnedauw is een plant van arme vochtige heidegronden. De plant haalt zijn voedsel niet uit de bodem maar via de insecten die verstrikt raken in de kleverige tentakels. 

Stalactieten in het Meetjesland, het lijkt eigenaardig maar in sommige bunkers kan men ze aantreffen. Doorheen de dikke betonwanden waarin ook kalk is verwerkt sijpelt water waardoor de stalactiet wordt gevormd. Deze stalactiet is gefotografeerd in een bunker in Assenede.

Dit deel van de Boerekreek wordt bij de plaatselijke bevolking Mesurekreek genoemd. De kreken zijn restanten van vroegere overstromingen. Via geulen reikte de Westershcelde tot diep in het binnenland. De kreken hebben een belangrijke natuurwaarde en zijn ook een belangrijke waterbuffer. 

Een liefdestafereel van 2 bruine kikkers ;-). Bruine kikkers trekken in het vroege voorjaar naar poelen om zich voort te planten. 

Naar aanleiding van het voorstel om de jacht op de patrijs te stoppen, van enkele parlementsleden was er op dinsdag 13 oktober een hoorzitting in het Vlaams Parlement. Verschillende experten werden uitgenodigd, INBO Instituur voor Natuur en Bosonderzoek, Natuurpunt, Vogelbescherming Vlaanderen en Hubertus Vereniging Vlaanderen.

Iedereen was het eens dat de oorzaak van de achteruitgang te wijten is aan habitatverlies. De intensivering van de landbouw, ruilverkaveling en schaalvergroting hebben een kaalslag in het landschap veroorzaakt m.a.w. de verwoestijning van het Vlaams landelijk landschap. Ook het gebruik van pesticiden zijn nefast voor de patrijs. Een ideaal biotoop voor patrijzen is een landschap met weiland dat extensief begraasd wordt, bloemrijk hooiland en akkers welke doorkruist worden door onverharde veldwegen met brede bermen en heggen. De patrijs heeft nood aan schuilplaatsen, akkeronkruiden als voedsel en bloemrijke graslanden met veel insecten, insecten zijn het voedsel van de kuikens. 

Men heeft vastgesteld dat de achteruitgang begonnen is in de jaren 60. In Nederland schatte men het aantal broedkoppels in 1960 op 140 000, nu telt men nog 4000 broedkoppels. ( SOVON). In Vlaanderen zijn de cijfers gelijkaardig, alhoewel er een groot verschil is tussen de cijfers van de jachtsector en de cijfers van INBO. De jachtsector heeft recent 24 698 broedparen geteld in Vlaanderen, INBO telde 5000 broedparen. Wat wel duidelijk is dat er een spectaculaire achteruitgang is vastgesteld. 

In de omgeving van Veurne en Zelzate werden onlangs jagers betrapt die patrijzen uitzetten in functie van de jacht. Dit is een zeer spijtige en onverantwoorde actie van die jagers om terug meer kansen te maken om patrijzen te kunnen schieten. De bevoegde minister Demir heeft direct de jacht verboden in desbetreffende regio's, hopelijk zal men nu tweemaal nadenken vooraleer men nog patrijzen zal uitzetten. 

In het zog van de patrijs zijn ook vele andere akkervogels aan het verdwijnen als de geelgors, grauwe gors, veldleeuwerik, kievit, grauwe kiekendief, gele kwikstaart, kwartel ........

Alle experten zijn het ook eens om beschermende maatregelen te nemen door het landschap te herinrichten. Voor de jachtsector is predatiecontrole ook een belangrijke beschermingsmaatregel. Er worden reeds enkele jaren maatregelen genomen om het Vlaamse platteland natuurvriendelijker te maken, jaarlijks wordt er 14 000 000 € geïnvesteerd. Het grote probleem bij die huidige projecten is dat ze tijdelijk zijn. 

Persoonlijk denk ik dat het nodig is om te investeren in robuuste natuurgebieden met nieuwe akkernatuur met permanente structuren waarbij de focus ligt op natuur of biodiversiteit en waarbij landbouw en veeteelt ingezet worden als beheersmaatregel. In grotere natuurgebieden is er een groter ecologisch evenwicht dan in kleine natuurgebiedjes of postzegelnatuur met als gevolg dat de biodiversiteit alle kansen krijgt. 

En ja het is natuurlijk niet logisch dat een bedreigde vogelsoort nog kan bejaagd worden. 

Ongeveer 14 jaar terug had ik het geluk dat een koppel patrijzen broedde in mijn tuin, ik heb toen veel tijd besteed om de vogels te observeren en te fotograferen. 

Het mannetje van de patrijs is in de lente steeds op zijn hoede.

Begin juli kon ik regelmatig de kuikens van de patrijs waarnemen in mijn tuin. De kuikens eten vooral insecten, ook miereneieren zijn een belangrijke voedselbron. 

De oudervogels krabben de mierennesten open zodoende de eieren gemakkelijk te vinden zijn voor de kuikens. 

De kuikens groeien als kool, eind augustus zijn de jonge patrijzen bijna volgroeid. 

In de vroege lente kan je regelmatig de typische roep van de patrijs horen in de Meetjeslandse Polders.